harriak

Harrien zikloa

Harriek ziklo bat osatzen dute, litogenesi izenekoa, faktore fisiko, kimiko eta biologikoek parte hartzen dutena. Denbora geologikoak harriek aldaketak jasaten dituzte faktore eta prozesu ezberdinak direla eta, hala nola meteorizazioa, higadura, garraioa eta sedimentazioa lurrazalean. Hasierako harri horiek sedimentarioak, igneoak edo metamorfikoak izan daitezke.

Meteorizazioa atmosferak egiten duen ekintza geologikoa da, degradazioa, fragmentazioa eta oxidazioa eragiten du. Meteorizazioa jasandako harriek higadura eta garraioa jasan dezakete. Grabitateak mugiarazitako harri zatiek metakinak sortzen dituzte. Garraioa gelditzen denean arro sedimentarioetan metatzen dira estratu izeneko kapa horizontaletan.

Sedimentu horiek prozesu batzuk jasaten dituzte (diagenesia), eta horien bidez harri sedimentario bilakatzen dira. Harri horiek batez ere itsasoan sortzen dira. Trinkotzeak harriek dituzten hutsuneak deuseztatzen ditu, gainean dauden harrien pisua dela eta.

Harriek presio eta tenperatura aldaketa handia jasaten badute metamorfismoa jasango dute, eta harri metamorfiko bilakatuko dira. Harri metamorfikoak hasieran metamorfikoak edo igneoak ere izan daitezke.

Azkenik, plaken tektonika dela eta, harri horiek fusionatu daitezke eta berriro atera, harri igneotan bilakatuta.