Erlatibitatearen teoria

Einstenek 1905 argitarutu zuen teoria hau eta 10 urte iza ziren teoria hori baliagarria dela esateko (1915).

Einstenek argitaratu zuenean erlatibitatearen teoria, Newton zientzialari handiena zen, berak esaten zuen adibidez grabitatearekin: indarra hori Newtonek esaten zuen moduan lurrean mantentzen diguna eta planetak guzkiaren inguruan mugitzea.

Urte horietan Newton zientzialari handiena zen baina Eintenek ez zegoen ados bere teoriarekin.

Newtonwk esaten zuen adibidez eguzkia desagertzen ba da planeta guztiak bere orbita utziko zuten eta zakabanatu egingo ziren momentuan.

Baina Einstenek uste zuen argia bizkorrena zela gorputz masa bat baino gehiago, grabitatea baino gehiago...

Eguzkiaren argia lurrara iristen 8 minutu tardatzen du,

ia 150 milioi kilometro ,Beraz, nola da posible lurra bere orbita uztea eguzkia distira ikusteari utzi aurretik.

Lehenengo, espazioaren hiru dimentsioak eta denboraren dimentsioak irudikatu zituen eta elkarrekin espazio-denbora deitu zion.

Adibidez: imajina ezazu espazio-denbora trampolina moduko bat dela.

Eguzkia bera izar pizutzua da, bola astun bat bezalakoa. Trapolin gainean jartzen denean oihale hori kizkur bihurtzen da, gaur egun lurra eta eguzki-sistemako beste planeta txikiagoak izateko bola arinagoak bezalakoak dira.

Horietako bat ohe gainean botatzen duzunean, bola ez doa lerro zuzen batean, gertatzen dena da deformazioari edo baloia astun handi horri oihalek eragindako kurba jarraitzen duela.

Eguzkia desagertuko balitz zer gertatuko litzatekeen agertoki hipotetikora itzultzen gara berriro.

Einstein-en arabera, bere desagerpenak planeten argiaren abiadura berean bidaiatuko zuen uhin grabitatorioa eratuko luke, beraz, eguzkia distira ikusteari utziko genioke lurra bere orbita galtzen duen aldi berean.

Einteinek planifikatu zuena da planetak eguzkiaren inguruan ez orbitatzea, grabitatearen indarraren arabera, baina espazioaren geometriaren arabera.


4 urte behar izan ziren erlatibitate orokorraren teoria esperimentu batekin probatzeko. Hortik aurrera, teoriak onarpen osoa lortu zuen eta Einstein munduko altxor ospetsuena bihurtu zen










Iturriak:

https://eu.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein

https://es.wikipedia.org/wiki/Teor%C3%ADa_de_la_relatividad




Videoa:

https://www.youtube.com/watch?v=oFbgfkh4cj8