Zergatik zapaltzen da botila bat ur beroa jartzen badiogu?

Galdera nagusia: Zergatik zapaltzen da botila bat ur beroa jartzen badiogu?

Hipotesia: Nire ustez ur beroa botilara botatzen dugunean eta gero ur bero hori kentzen diogunean ur bero horren baporea/ kea botila jaten joango da, hau da, botila zapaltzen joango da, bere hasierako forma galduz.

-Zer da “presio atmosferikoa”?

Presio atmosferikoa atmosferak bere barruan kokatuta dauden gorputz guztiei eragiten dien indar edo presioa da, norabide guztietan hedatzen dena. Bestalde, presio atmosferikoa magnitude fisiko bat da, bai eta presioa neurtzeko erabiltzen den unitatea ere.

Oso fenomeno ohikoa gure egunerokoan?

Gure eguneroko bizitzako ohiko fenomenoa da, nahiz eta ez garen beti horretaz konturatzen. Adibidez, udan ur botila bat hozkailura sartzen dugunean; ur hori ateratzera joaten garenean, hoztuta dagoela ikusten dugu (karraska ere entzuten da), baina ez egin berri dugun esperimentuan bezainbeste.

Baina agerpena alderantzizkoa ere gerta daiteke. Batzuetan, izozkailutik janari-poltsa bat ateratzen dugunean, poltsa puzten hasten dela ikusten dugu. Benetan gertatzen dena da, poltsak duen airearen tenperatura igotzean, bere presioa handitu egiten dela, horregatik poltsa puztu egiten da. Antzeko zerbait gertatzen da plaiara eramaten diren krema- eta beltzarantze-hodiekin. Goi-eremu batetik (adibidez, menditik) hondartzara goazenean, hodiak pixka bat "espatxuratuta" aurkitzen ditugu, itsasoaren mailan presio atmosferikoa handiagoa delako mendian baino; kasu honetan, kanpoko airearen presioa handiagoa da mendian zegoen airearena baino, eta, beraz, barnealdean, hodiak berdintzen dira. Batzuetan, zabaltzean, krema tiro eginda ateratzen da. Hondartzatik itzultzen garenean, kontrakoa gertatzen da: hodia handituta aurkitzen dugu.

Beharko ditugun materialak:

- Plastikozko botila, 1 litroko edukiera duena (ur mineralekoetatik edo, hobe

Oraindik ere, edari gaseosoena, adibidez, kokakolarena).

- Enbudoa

- Ur irakina

-Laberako eskularroa (ez erretzeko)

Nola egingo dugu esperimentua?

- Lehenik eta behin, irakite-punturaino berotu behar dugu ura.

Gutxi gorabehera 1/4 litrorekin nahikoa izango dugu.

- Gero ura botilara bota egingo dugu enbudo baten laguntzaz eta horen ondorioz ikusiko dugu botila pixka bat "zimurtu" egingo dela beroaren eraginez.

- Jarraian Botila piska bat astinduko dugu, ur-lurrunak barrualde osoa har dezan, eta

Mugitu airean botilaren kanpoaldera.

- Horren ostean botila bere tapoiarekin berehala estaliko dugu.

- Azkenik, botila hustu egingo dugu, hau da, barruan duen ura bota egingo dugu.

- Horren ostean botila bere tapoiarekin berehala estaliko dugu.

Hemen bideo bat ikus dezakezu esperimentu honen urratsez urrats:

Zer gertatzen da?

Esperimentuan ikusi dugun besala, ur beroarekin kontaktuan egonez gero, plastikozko botilaren tenperatura handitu egingo da, eta, hala, ura hustean bertan sartzen den airea berotu egingo da.

Baina, botila ixtean, giro-tenperatura txikiagoaren ondorioz, barruko airea hoztu egiten bada, haren presioa atmosferikoa baino txikiagoa izango da, eta, beraz, presio-diferentzia horrek plastikozko botila zapaltzen joango da eta horren ondorioz botila lehortu egingo da.

Beraz gure hasierako galderara joango gara,

Zergatik zapaltzen da botila?

Lehenik eta behin, azaldu behar dugu zergatik batzuetan, ur beroa botatzean, Botila "uzkurtu" egiten da pixka bat. Hau materialaren araberakoa da. Honako kasu hauetan:

Ur mineraleko botilak, materiala PET (polietilentereftalatoa) izan ohi da;

Beroaren eraginez biguntzen den material termoplastikoa dela.

Bigarrenik, azaldu behar da zergatik zapaltzen den botila “Presio atmosferikoare” eraginez. Botilara ur irakina gehitzen dugunean, ur handia askatzen da, uraren lurrun-kantitatea,

Botila, barruan zegoen airera mugituz.Baina, estaltzen dugunean, ia ez da geratzen.

Eta airea, barruko presioak kanpoko presioaren berdina izaten jarraitzen du.

Informazio iturriak: